چرا مذهب شیعه را مذهب جعفری می نامند؟

ما شيعيان معتقديم كه همه امامان از يك نور هستند و دانش آنها يكسان است. امام پيشين دانش‌هايي را كه از پدر خويش دريافت كرده بود، به فرزند خويش منتقل مي‌كرد و در مقام علم و فضيلت، هيچ امامي بر امام ديگر برتري نداشت. هر كدام بنابر موقعيت زمان و مكاني كه داشت، وظايف خود را به انجام رساند، مثلاً در زمان حضرت علي(ع)، دوراني اقتضا مي‌كرد حضرت خانه‌نشين شود و در حكومت دخالتي نكند، اما در زماني ديگر با هجوم مردم براي بيعت، به امر حكومت اقدام نمود. سيدالشهدا براي حفظ دين، جان خود و يارانش را نثار كرد. بنابر اين تمام امامان(ع) الگوي زندگي ما انسان‌ها و شيعيان در اوضاع مختلف هستند و مذهب شيعه منتسب به همه آنها است. اما اصطلاح مذهب جعفري، اشاره به روش شيعيان در مسايل فقهي و احكام ديني است، در مقابل مذاهب چهارگانه فقهي اهل سنت (حنفي، مالكي، شافعي و حنبلي)، همان گونه كه به شيعيان در مسايل اعتقادي و نوع حكومت و سياست، مذهب علوي يا علويون گفته مي‌شود. اما مذهب جعفري به جهت گسترش و كثرت روايات فقهي از امام صادق(ع) مي‌باشد. اگرچه امامان ديگر نيز در بيان احكام و معارف اسلام (تشيع) نقش داشته‌اند، اما تأثير آنها با توجه به موقعيت زماني شان از امام صادق(ع) كمتر بود. در عين حال كه دانش امام جعفر(ع) نيز از پدران بزرگوار به ايشان منتقل شده بود. امامان معصوم(ع) در نشر و گسترش دانش‌هاي ديني كه مورد نياز مردم بود، از هيچ كوشش فرو گذار نمي‌كردند و در هر زماني كه فرصت را آماده مي‌ديدند، به اين امر اقدام مي‌كردند، اما با موقعيت زماني ويژه‌اي كه براي امام صادق(ع) فراهم آمد، حضرت بهتر توانست اين وظيفه مهم را به انجام رساند، به همين خاطر مذهب شيعه را مذهب جعفري مي‌نامند. مذهب تمام ائمه دوازده‌گانه،‌ همه يكي است و اين طور نيست كه هر يك مذهب خاصي داشته باشند، اما بعضي از ائمه(ع) در زمان بني اميه و بني عباس، اسير و زنداني و شهيد شدند و مسلمانان جرأت ارتباط با آنان را نداشتند. ائمه معمولاً در اختناق شديدي به سر مي‌بردند و فرصت ارتباط با مردم و نشر احكام و تعاليم دين مقدس اسلام را نداشتند، مثلاً امام علي نقي(ع) و امام حسن عسكري را در وسط پادگاني جا داده بودند تا كسي از مسلمانان نتواند با آن حضرات در تماس باشد، به اين جهت مسلمانان نتوانستند معارف را از آنان دريافت كنند، ولي در زمان حضرت امام جعفر صادق(ع) و مختصري از زمان پدر بزرگوارشان امام محمد باقر(ع) اين رعب و اختناق كم شد، كه به اين جهت بود كه بني عباس و بني اميه سرگرم نزاع‌هاي سياسي بودند تا بتوانند خلافت را به دست آورند. در اين مدت امام جعفر صادق(ع) توانستند آشكارا تعليم و تدريس داشته باشند و شاگردان حضرت به چهار هزار نفر رسيد. در كتب تاريخي ذكر كرده‌اند: در كوفه و بغداد راويان حديث آن حضرت بيش از هفتاد هزار نفر بودند، از اين رو بيشتر معارف از طريق آن حضرت صادر گشته، بنابر اين مذهب شيعه اثناعشري را جعفري مي‌نامند. افزون بر اين نكات و عوامل ذيل در نام‌گذاري شيعه به شيعه جعفري دخالت داشته است:

۱ـ چهره شاخص و سرشناس حضرت ميان تمام فرق‌ها و گروه‌هاي مسلمان.

۲ـ عنوان “مذهب جعفري” شيعيان پيرو مكتب فقهي اهل بيت را از شيعه زيديه كه زیدیه از فقه اهل بيت پيروي نمي‌كنند، جدا مي‌سازد.

لذا فقه شیعه بعد از امام صادق به فقه جعفری معروف شد به دلیل اینکه احکام فقه امام جعفر مهمترین منبع قوانین فقهی فقه شیعه هستند